پس از کشف حوزه نفتی و حفاری آن، فاز مهندسی مخزن در صنایع بالادستی شروع میشود. در این قسمت وظیفه مهندس مخزن بازیافت منابع هیدروکربوری به صورت بهینه از مخزن زیرزمینی است.
در این راه ابتدا باید شناخت مخزن صورت گیرد که شامل مطالعات زمینشناسی و پتروفیزیکی مخزن و همینطور بررسی جریان سیال در محیط متخلخل مخزن میباشد.
مدلسازی تولید، تعداد و مکان چاهها در میدان، بررسی عدم قطعیت در مدل مخزن، جدول زمانی تولید و نرخ تولید بهینه وظایفی است که مهندس مخزن در طی تولید از چاه باید انجام دهد.
یکی از اقدامات مهم برای مخزن، ازدیاد برداشت است زیرا مخزن عمر محدودی داشته و استفاده از منابع آن بستگی به برداشت ما دارد. در ازدیاد برداشت سعی بر این است تا با به کارگیری روشهای متعدد به صورت بهینه بتوان از مخزن برداشت کرد.
در واقع مهندس مخزن با اطلاعات کامل و دقیق از مخازن زیرزمینی، تلاش میکند تا حالت بهینه تولید را مدلسازی کند. البته میزان تولید تنها وابسته به امور تخصصی نیست و وضعیت سیاسی، اقتصادی و … بر آن تاثیر میگذارد که در نهایت در تیم مدیریت مخزن تصمیم گیری میشود.
معمولا کار مهندسین مخازن، به دو صورت مخزن و یا کار در آزمایشگاههای سنگ و سیال مخزن برای بررسی دقیق برهمکنش سیال و سنگ در مخرن میباشد. از این رو تسلط بر دروس ریاضی، توانایی در برنامه نویسی و کدزنی و درک مدلسازی، میتواند به دانشجویان این گرایش کمک فراوانی کند.
از جمله مهمترین دروس این گرایش میتوان به این موارد اشاره کرد:
خواص سنگ و سیال، مهندسی مخازن ۱و۲، چاه آزمایی، روشهای ازدیاد برداشت، مخازن شکافدار و شبیهسازی.
در زیر نام چند مرجع کاربردی و مهم را برای شما آماده کرده ایم :
Reservoir Engineering Handbook , Handbook Porous Media – Kambiz Vafai
Well testing- Johe lee, Fluid Properties – McCain
مهمترین نرم افزارهای این گرایش عبارتند از:
Eclipse جامع ترین نرم افزار مهندسی مخزن شامل مدلسازی مخزن، سیالات مخزن، طراحی بهرهبرداری چاه، چاه آزمایی و…
CMG نرم افزاری شبیهسازی مخزن ساخت کانادا. از Eclipse کاربرد صنعتی و امکانات کمتری داشته ولی محیط گرافیکی آن ساده تر است.
نرم افزارهای چاه آزمایی مانند Saphir، FAST، Weltest ۲۰۰ و Pansys برای آنالیز تستهای فشار در مخزن استفاده میشوند.